Thanatopraxie

Thanatopraxie is een geheel van mechanische middelen dat ons de gelegenheid biedt een klimaat te scheppen dat elk gevaar voor besmetting doet wijken en de ontbinding van het lichaam tijdelijk vertraagt. De bedoeling van de verzorging is heel duidelijk: een welbepaalde tijdsspanne overbruggen, tijdens dewelke de familieleden, vrienden en kennissen van de overledene op een waardige wijze afscheid kunnen nemen van hun dierbare. Zo ook bij internationaal vervoer is het de bedoeling om een relatief grotere tijdspanne te overbruggen. Dikwijls heeft men zijn dierbare gedurende een relatief langere tijd niet meer gezien. Hoe groot is dan de troost wanneer men dan toch nog een mooie herinnering kan bewaren en een geliefd iemand nog eens kan zien zonder geconfronteerd te worden met al de nare gevolgen van de ontbinding.

Het gevaar voor besmetting is niet denkbeeldig want men heeft vastgesteld dat talrijke gevallen van besmetting veroorzaakt wordt door dode lichamen. Inderdaad, bacteriën die niet ziekte-verwekkend zijn bij een levend wezen, worden dit wel na het afsterven van het lichaam. Men kan dus stellen dat een afgestorven lichaam een potentieel gevaar is voor de openbare gezondheid en de hygiëne. De ontbinding van het lichaam gaat gepaard met een reeks onaangename uiterlijke en inwendige veranderingen, zoals het opzwellen en het verkleuren van aangezicht en lichaam, de verspreiding door de aldus ontwikkelde gassen van een zeer onaangename en hinderlijke geur. De ontbinding wordt veroorzaakt door rottingsbacteriën en kan verhinderd worden door het toedienen van een bepaald product aan het lichaam. Hierdoor worden de bacteriën onschadelijk gemaakt en er wordt een aseptisch en ongevaarlijk midden tot stand gebracht, waardoor het afgestorven lichaam kan weerstaan aan een werkelijke invasie van microben die besmetting veroorzaken.

De thanatopraxie bestaat uit een injectie in het arterieel stelsel van het lichaam. Het bloed en andere lichaamsvochten worden vervangen door een scheikundige oplossing op basis van formoldehyde waarvan de werking volledig beantwoordt aan het doel dat de thanatopraxie vooropstelt.

Zoals reeds gezegd verschilt de moderne methode van bewaarzorgen grondig van het balsemen dat vroeger in de Oudheid, en meer speciaal bij de Inca’s en in Egypte, werd toegepast. Het lichaam ondergaat geen enkele verminking en ook de ingewanden worden niet verwijderd. De behandeling kan alleen uitgevoerd worden door de hierdoor speciaal opgeleide thanatopraktor, welke beschikt over een grote kennis van de anatomie van het menselijk lichaam, de bacteriologie en de openbare gezondheid. Zijn beroepskennis is des te groter wanneer het gaat om een lichaam dat door een ongeval of andere oorzaak verminkt is. Kortom de die in haar toepassing niet duur is, waardoor dit domein van de zorgenverstrekking toegankelijk is voor iedereen, zonder uitzondering.

De medische wetenschap verlicht het lijden van de zieke gedurende zijn leven. Waarom zou de thanatopraxie niet het morele lijden van de nabestaanden verlichten door aan het gelaat een rustig en natuurlijk uitzicht te geven, en alle uiterlijke tekens van dood en ontbinding weg te nemen? Dit kan van groot psychologisch belang zijn, want hierdoor wordt in de periode die de begrafenis voorafgaat het verdriet van de nabestaanden draaglijker gemaakt. De thanatopraxie is een natuurlijke verlenging van de zorgen die men aan de gestorvene verstrekt heeft gedurende zijn ziekte, want de herinnering aan de overledene wordt nu verstoord door een gelaat dat vertrokken is van pijn en de uiterlijke tekens van de dood en ontbinding, zoals open mond, open ogen, gasvorming, uitvloeien van lichaamsvochten en zo verder…

Door thanatopraxie bewijst men het grootste eerbied aan de overledene, door zijn lichaam met dezelfde eer te behandelen als gedurende zijn leven, en het te vrijwaren van al de hinderlijke en onaangename gevolgen van het afsterven. Wees er van overtuigd: ook een overleden iemand heeft zijn waardigheid.

Wat kan nu onze motivering zijn om moderne bewaringstechnieken toe te passen?

Welnu men kan drie grote redenen aanhalen:

• De hygiëne, het beschermen van de openbare gezondheid.
• Het lichaam een natuurlijk uitzicht geven.
• Het vertragen van de ontbinding

De thanatopraktor kan zijn beroep zowel in het ziekenhuis, als in een funerarium uitvoeren. De familie en nabestaanden kunnen in alle sereniteit het lichaam begroeten. Het rustige uitzicht van de overledene geeft hen de nodige troost tijdens de rouwperiode. Het transport van de overledene en het bewaren, thuis of in een funerarium, zijn er veel gemakkelijker door geworden.

Verschil tussen balseming en thanatopraxie:

Balseming is in de huidige wet op de lijkbezorging in België niet toegelaten. Bij balseming gaat het om conservering voor een zeer lange termijn, terwijl thanatopraxie slechts een uitstel van de intreding van de ontbindingsverschijnselen beoogt.